Mazi kalbimde yaradır
Bahtım saçlarımdan karadır
Beni zaman zaman ağlatan
İşte bu hazin hatıradır
Necdet Rüştü Efe bu sözleri yazarken tabi ki aşk yarasını kastetmiştir hazin hatırasını tasvir ederken, gelin görün ki her yara izinin de artık hatırlanmak istenmeyen benzer kötü bir hatırası vardır 🙁
Yara izi, en eski adıyla skar (eskar, eskhara, escharre) tıbbi literatürde ‘’yara sonrası kabuk’’ anlamına gelir, kökeni Yunanca, Fransızca’ya dayanır ve 14. yy İngiltere’sinde ‘’bir yanık veya yaralanmadan kaynaklana cilt izi ‘’ olarak kullanılmaya başlanır.
Derimiz herhangi bir hasar aldığında dermis dediğimiz tabaka bağ dokusu elemanlarını devreye sokar ve deride onarım başlar, normal bir doku yerine lifli bir doku geçer. Bu yeni doku normal deri özelliklerinden farklıdır, hücreler ve deri uzantıları neredeyse yoktur. Yeniden düzenlenme aşamasında ise kollajen ve elastin lifleri sayı, şekil ve boyut olarak farklı kalır. Genetik yatkınlıklar, diyabet gibi hastalıklar veya bağ dokusu hastalıklarında ise yara iyileşmesi gecikir veya normal sürece yakın
bir şekilde tamamlanamaz. Süreç sonunda ise kollajen ve elastin olarak adlandırdığımız liflerin farklılıkları iyileşen bölgenin kabarık veya çökük olarak kalmasıyla sonuçlanabilir.
Skar Çeşitleri Nelerdir?
Derimizde karşılaştığımız en sık skarlar akne skarları, cerrahi/ameliyat skarları, kesi/yaralanma skarları ve strialar (deri çatlakları)dır. Skarlar deriden kabarık (hipertrofik skar, keloid skar), deriden çökük (atrofik) olabilirler. Akne skarları hem
hipertrofik skar, hem atrofik (ice peak skar, rollscar, boxcar) hem de hipertrofik (akne keloid) olabilir. Cerrahi/ameliyat skarları da hem atrofik hem hipertrofik olabilir ve en büyük problem keloid dediğimiz yara sınırları dışına taşan geniş kabarık dokulardır. Bıçak, jilet bıçağı, faça gibi kesi/yaralanma skarları atrofik olup çoğunlukla ince bir tam kat hasar şeklindedir. Strialar (deri çatlakları) ise atrofik skarlara örnek olup geniş veya dar çizgiler şeklinde vücudun esneme, genişleme bölgelerinde oluşurlar.
Skar Tedavisine Ne zaman Başlanır?
Klasik bir yara iyileşme süreci yaklaşık olarak 6 ay sürer ve sanıldığının aksine oluşacak izlere bu 6 ayın sonunda değil yara iyileşme süreci devam ederken yani yeniden düzenlenme bozuk olarak tamamlanmadan müdahale edilmelidir. Örneğin
cerrahi bir operasyon geçirdiniz, dikişleriniz alındı, yara kenarları da tam kapandı ama bu bölgede geniş ve kabarık bir iz veya tam tersine belirgin bir çukurluk varsa hemen bu aşamada bozukluk düzeltilmeye çalışılmalıdır. Yine sivilce tedavisi
görüyorsunuz ama bir taraftan kırmızı çukurluklar da var, bu aşamada sivilce tedavisinin bitmesi beklenmeden iz tedavileri de sürece eklenmeli.
Skar Tedavisinde Neler Uygulanabilir?
Akne skarları ve cerrahi skarlar ve striaların tedavisinde retinoik asit içerikli kremler, altın iğneli radyofrekans/fraksiyonel lazer/IPL lazer/q-switch lazer gibi enerji bazlı sistemleri dermapen/dermaroller ve subsizyon gibi mekanik uyarıcılar, mineral aşı gibi kollajen uyarıcıları, PRP/mezoterapi/gençlik aşısı/kollajen enjeksiyonları yer alır. Özellikle beyaz hale gelmiş strialar ile faça/jilet izleri ise maalesef birçok tedaviye yanıtsızdır.
Keloid skar ve hipertrofik skarlarda ise intralezyonel ilaç enjeksiyonları, kriyoterapi gibi ek yöntemlere ihtiyaç duyulur.
Erken Dönemde Müdahale Edilirse İzler Tamamen Geçer mi?
İzlere erken müdahale edilmesi başarı şansını ve oranını artırır fakat izin tamamen veya tama yakın geçmesi izin derinliği, şekli, süresi, yerleştiği vücut bölgesi ile kişinin yara iyileşme yapısı ve ek hastalıklarının varlığı gibi birçok faktöre bağlıdır. İzler
kırmızı evredeyken müdahale edildiğinde tama yakın düzelme şansı yüksekken, artık deri rengi veya beyaz renk halini aldığında ise düzelme oranı düşer. Yine de geç de olsa izlere müdahale edilmelidir, çünkü yaşla birlikte deri elastikiyeti azaldıkça maalesef daha da belirgin hale gelirler. Ankara Skar Tedavisi uygulamaları hakkında daha fazla bilgi almak için kliniğimizi arayabilirsiniz.
